Charakterystyka wentylacji szpitali i budynków medycznych
Dziś każdy, kto choć trochę interesuje się budownictwem, zdaje sobie sprawę, jak istotną rolę pełni wentylacja w budynku. Nie inaczej jest w przypadku różnego rodzaju obiektów medycznych. W szpitalach czy innych placówkach opieki zdrowotnej utrzymanie wysokiej jakości powietrza jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i personelu medycznego. Realizacja profesjonalnych systemów wentylacyjnych, w szczególności w istniejących już obiektach tego rodzaju, jest często sporym wyzwaniem dla projektantów i wykonawców. Z tego też powodu przybliżymy charakter takich układów – czym różnią się one od standardowej wentylacji oraz co muszą zapewniać?
Wentylacja mechaniczna a grawitacyjna
Na początku warto zauważyć, że w przypadku budynków mieszkalnych, np. bloków, stosuje się często wentylację grawitacyjną. Wykorzystuje ona naturalny przepływ powietrza. Jednakże aby działała prawidłowo, potrzebuje licznych szczelin, którymi powietrze będzie się wymieniało w poszczególnych pomieszczeniach. Dlatego też w przypadku wentylacji grawitacyjnej nie można stawiać na okna i drzwi o wysokiej szczelności. Ewentualnym kompromisem może być montaż specjalnych wywietrzników. Oczywiście takie rozwiązanie nie sprzyja oszczędzaniu energii cieplnej, dlatego też w ramach termomodernizacji budynków odchodzi się od tej metody.
Obecnie niezwykle ważne jest ograniczenie wspomnianych powyżej strat cieplnych każdego budynku. Dotyczy to również obiektów medycznych. Dlatego też wyłącznie wentylacja mechaniczna jest brana pod uwagę podczas projektowania wydajnego systemu wymiany powietrza. Dlaczego najlepiej sprawdza się ona w szpitalach?
Szczególne wymagania co do czystości powietrza
Oprócz zatrzymania ciepła wewnątrz budynku, w czym właśnie pomaga wentylacja mechaniczna, w obiektach medycznych równie ważna jest jakość wprowadzanego powietrza. Należy usunąć z niego wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia w postaci spalin, drobnoustrojów chorobotwórczych czy alergenów pochodzenia roślinnego oraz zwierzęcego. Ma to na celu zminimalizowanie ryzyka pojawienia się infekcji u pacjentów czy pogorszenia ich stanu zdrowia. Niektóre oddziały, np. pulmonologiczne czy OIOM-y, często posiadają indywidualne systemy wentylacyjne. Dzięki nim możliwe jest zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa chorym.
Precyzyjne wyłapywanie zanieczyszczeń
Aby jak najlepiej oczyścić pobierane z zewnątrz powietrze, w wentylacji szpitalnej stosuje się tzw. filtry HEPA. Charakteryzują się one wysoką skutecznością – są zaprojektowane na wychwytywanie cząsteczek o średnicy wynoszącej 0,01 µm, choć zaobserwowano zatrzymywanie się nawet mniejszych frakcji. Pozwala to na usuwanie z powietrza większości groźnych dla zdrowia pacjentów patogenów. Porównując, w wentylacji domowej stosuje się różnego rodzaju ochronę, ale nie ma potrzeby stawiania na tak intensywnie oczyszczanie powietrza. Wtedy też najważniejsze jest zatrzymanie dużych frakcji, takich jak alergeny czy produkty spalania.
Wilgotność pod kontrolą
W układach wentylacji obiektów medycznych równie ważną rolę oprócz czystości powietrza odgrywa jego wilgotność. W szczególności ma to znaczenie na oddziałach pulmonologicznych czy kardiologicznych. Dzieje się tak, ponieważ pacjenci przebywający na nich mają problemy z oddychaniem, a ciężkie, wilgotne powietrze to jeszcze bardziej utrudnia. Nie wspominając o tym, że przyczynia się ono do powstawania pleśni wewnątrz budynków. Dlatego też wentylacja szpitalna musi być wyposażona w układy regulujące poziom wilgoci. Dzięki temu jest się w stanie zapewnić komfortowe oraz bezpieczne warunki chorym. W domowej wentylacji natomiast taką rolę może spełniać rekuperator. Oprócz odzyskiwania ciepła oraz filtrowania często odbiera on część wilgoci.
Zaawansowane rozwiązania
W szpitalach stosuje się również systemy, w których wentylacja mechaniczna działa mniej standardowo. Mowa o izolatkach czy pomieszczeniach, w których przebywają osoby chore na wysoce zakaźne choroby. Aby zapewnić należyte odseparowanie atmosfery wewnątrz takich sal, wentylacja musi stwarzać strefy podciśnienia. W ten sposób powietrze nie rozprzestrzenia się na pozostałe rejony budynku. Dodatkowo, ze względu na wyjątkowe przeznaczenie szpitalnych układów wentylacji, w większości przypadków muszą one być podłączone do generatorów awaryjnych w razie pojawienia się nagłego braku zasilania.
Wentylacja w szpitalach czy innych budynkach medycznych ma istotny wpływ na jakość opieki zdrowotnej oraz bezpieczeństwo pacjentów, a także personelu. Dlatego też system wentylacyjny już w fazie projektu powinien być dopasowany zarówno do wymogów technicznych, jak i do specyfiki danego obiektu czy pomieszczenia. To samo tyczy się układów, które wymagają modernizacji. Z tego powodu prace z tym związane zawsze należy przekazywać doświadczonym profesjonalistom.