Profesjonalna wentylacja w muzeach i galeriach sztuki
Świeże powietrze o odpowiednich parametrach w pomieszczeniach stanowi gwarancję komfortu przebywających w nich osób. Z tego powodu sprawna wentylacja to podstawa. Jednakże bywa tak, że standardowe instalacje wymiany powietrza nie sprawdziłyby się w specjalistycznych zastosowaniach. Mowa tu o obiektach różnego przeznaczenia, które wymagają konkretnych parametrów powietrza. Zaliczają się do nich m.in. ośrodki kulturalne takie jak muzea czy galerie sztuki. Są to miejsca, które regularnie odwiedza spora liczba osób. Natomiast wiekowe i delikatne eksponaty znajdujące się w takich budynkach potrzebują wyjątkowych warunków. W dzisiejszym artykule omówimy je oraz wyjaśnimy, dlaczego zapewnienie ich jest tak istotne.
Wymuszony obieg to mus!
Jeśli ktokolwiek zastanawiałby się, jaki system powinien być wykorzystany w muzeach czy galeriach sztuki, to odpowiedź brzmi: wentylacja mechaniczna. Dlaczego? Przede wszystkim z konieczności ścisłej kontroli właściwości powietrza wewnątrz tego typu obiektów. Taki rodzaj układu wymieniającego powietrze pozwala na spełnienie rygorystycznych standardów, wyznaczonych przez ekspertów z zakresu konserwacji i restauracji zabytków oraz różnych dzieł sztuki. Na jakie rodzaje parametrów trzeba zwracać uwagę?
Jakość pierwsza klasa
Tak, czystość powietrza ma ogromne znaczenie – zawsze! Jednakże warto zauważyć, że jej poziom nierzadko musi zostać dostosowany do niektórych miejsc według rygorystycznych norm. Dla muzeum, w którym przechowywane są wiekowe eksponaty, priorytetem jest ich ochrona przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych. Z tego powodu czasami trzeba dopasować parametry wentylowanego powietrza pod konkretny przedmiot. Natomiast ze względu na to, że muzea odwiedzają przecież tłumy ludzi, sporo placówek decyduje się na dodatkowe gabloty o indywidualnych rozwiązaniach wentylacyjnych. W ten sposób, posiadając wyłącznie kilka wymagających eksponatów, można zapewnić im powietrze odpowiedniej jakości, pozbawione np. drobin, patogenów czy wilgoci. Ma to szczególne znaczenie przy bardzo starych przedmiotach. W zapewnieniu należytej czystości powietrza pomagają zaawansowane systemy filtrów, dlatego wentylacja powinna być w nie wyposażona.
Za ciepło, za zimno…
Kolejnym niezwykle ważnym parametrem jest oczywiście temperatura. Jej stabilizacja to zazwyczaj podstawa zachowania pierwotnych własności eksponatów. Nie bez przyczyny muzea często są obiektami o chłodniejszych wnętrzach, w porównaniu do domów, biur czy innych, podobnych przestrzeni. Wszystko dlatego, że w większości przypadków zbyt wysoka temperatura, komfortowa dla człowieka, mogłaby negatywnie wpływać na przedmioty wykonane z delikatnych materiałów. Aby uniknąć więc ich zniekształcenia bądź podobnych, niekorzystnych zmian, potrzebny jest system wentylacji, który będzie współpracował z układem grzewczym. Takie rozwiązania zatem muszą być w pełni zautomatyzowane, gwarantujące stabilny poziom energii cieplnej.
Wilgotność na odpowiednim poziomie
Jest ona ostatnim, jednakże kluczowym parametrem. W większości przypadków jej wysoki poziom będzie rozpatrywany jako czynnik niszczący niemalże każdego rodzaju, cenne przedmioty muzealne. Dzieje się tak, ponieważ spora ich część jest stworzona z materiałów o wysokiej higroskopijności. Oznacza to, że charakteryzują się one dużą zdolnością do pochłaniania wilgoci z powietrza. A ona potrafi w krótkim czasie zniszczyć eksponat – przede wszystkim rozwinąć się może w nim pleśń. Co więcej, różnego rodzaju tkaniny, m.in. płótno, pod wpływem wilgoci tracą swoje własności mechaniczne. W przypadku obrazów może ona negatywnie wpłynąć np. na naciąg materiału, a tym samym na wygląd dzieła sztuki, nie wspominając już o obniżeniu jego trwałości. Za optymalną wartość wilgotności powietrza uznaje się przedział między 45% a 55%. Dlatego wentylacja w muzeach i galeriach powinna posiadać układy odbierające nadmiar wilgoci lub też ją oddające – wszystko w zależności od ustawionej wartości docelowej oraz zmiennych okoliczności, np. większej niż zazwyczaj liczbie odwiedzających.
Jak widać, należyta wentylacja w muzeach oraz innych, podobnych obiektach ma ogromne znaczenie. Przede wszystkim wpływa ona na to, że bezcenne eksponaty mogą być oglądane przez zainteresowanych w bezpieczny dla nich sposób. A że większość przedmiotów o dużym znaczeniu historycznym bądź kulturowym powinno zostać z nami jak najdłużej, zadbanie o ich stan to kwestia priorytetowa. Dlatego też projektowaniem układów takiej specjalistycznej wentylacji powinni zajmować się specjaliści – wtedy też można mieć pewność, że odpowiednio zadbało się o prezentowane w muzeum eksponaty.